สิ่งสำคัญในการฝึกให้สุนัขขับถ่ายเป็นเวลา หรือสามารถอึฉี่เป็นที่เป็นทาง คือ ต้องฝึกตั้งแต่ยังเล็ก และควรเริ่มทำในช่วงแรก ๆ ของการรับสุนัขเข้ามาเป็นสมาชิกภายในบ้าน ซึ่งสุนัขจะสามารถเรียนรู้การอึฉี่บนวัสดุ หรือบริเวณที่จัดเตรียมไว้ให้ได้ด้วยตัวเอง เมื่อเราฝึกน้องในช่วงเวลาดังต่อไปนี้
- ภายหลังตื่นนอนตอนเช้า หรือก่อนที่จะทำกิจกรรมใด ๆ
- ก่อนที่จะเข้านอนทุกครั้ง
- หลังปล่อยออกจากกรง หรือห้องในระหว่างวัน
- หลังจากสุนัขตื่นในช่วงนอนกลางวัน
- 5-10 นาทีหลังมื้ออาหาร
- ทุกครั้งหลังจากดื่มน้ำเสร็จแล้ว
- เมื่อเล่นกับเจ้าของเสร็จ หรือหลังจากเล่นของเล่นแล้ว หรือแทะกระดูกจนพอใจแล้ว
- การพาสุนัขเดินทางไกลนาน ๆ และไม่มีการแวะพาขับถ่าย
ปัจจัยที่มีผลในการจัดโปรแกรมฝึกสุนัขขับถ่าย
1. การให้อาหารเป็นเวลา จะช่วยฝึกให้น้องหมาขับถ่ายง่ายมากขึ้น
การจัดโปรแกรมให้อาหารสุนัขโดยแบ่งเป็นมื้ออาหารชัดเจน จะทำให้การฝึกขับถ่ายสำเร็จได้ง่ายขึ้นเมื่อเปรียบเทียบกับการปล่อยให้สุนัขกินตลอดทั้งวัน ซึ่งจะยากต่อการจัดการในการฝึก เนื่องจากจะมีการขับถ่ายเกิดขึ้นตลอดเวลา ดังนั้นการให้อาหารในแต่ละมื้อควรมีการกำหนดเวลาที่แน่นอน โดยการวางอาหารทิ้งไว้ให้สุนัขกินประมาณ 10-20 นาที ถ้ากินไม่หมดให้นำจานอาหารออกทันที ไม่ควรตั้งทิ้งไว้
2. การให้รางวัล จะช่วยกระตุ้นการฝึกน้องหมาขับถ่ายได้ดีขึ้น
หลังจากสั่งให้สุนัขทำบางสิ่งบางอย่าง พบว่าสุนัขจะเรียนรู้ได้ไวขึ้น หากมีของตอบแทนเป็นรางวัล เช่น ให้ขนมน้องทันทีที่น้องเดินไปขับถ่ายในบริเวณถาดที่กำหนดไว้ หรือเดินออกไปถ่ายนอกบ้าน เป็นต้น ซึ่งการให้รางวัลไม่จำเป็นต้องให้ตลอดไป เราสามารถหยุดการให้ขนมหรือของเล่น เมื่อสุนัขเริ่มคุ้นชินการฝึกดังกล่าวแล้ว
3. การใช้สายจูงสุนัขร่วมในการฝึก จำเป็นต้องมี ในช่วงระยะเริ่มต้นฝึกน้องหมาขับถ่าย
สำหรับการฝึกน้องหมาในช่วงแรก ๆ เพื่อให้น้องรู้ว่าขั้นตอนเหล่านี้คือการฝึกฝนอย่างจริงจัง เราจำเป็นต้องใช้สายจูงในการควบคุมสุนัข ไม่ใช่การปล่อยให้ออกไปเดินเล่นตามปกติ
4. การใช้คำพูดบางอย่าง ในช่วงของการฝึกสุนัขขับถ่ายเป็นสิ่งจำเป็น
การใช้คำสั่งหรือคำพูดในขณะที่เห็นสุนัขกำลังจะขับถ่าย เช่น พูดว่า… “เข้าส้วม” “ไปอึ” “ไปฉี่” คำสั่งปากเหล่านี้ จะทำให้น้องหมาเรียนรู้และเข้าใจได้ไวขึ้นกับขั้นตอนฝึกขับถ่าย
อย่างไรก็ตามในช่วงของการฝึกแรก ๆ น้องหมาอาจไม่เข้าใจคำสั่ง ดังนั้นหากพบเห็นน้องกำลังทำท่าคล้ายจะขับถ่ายภายในบ้าน ให้เจ้าของทำการล่อหรืออุ้มสุนัขออกไปภายนอกหรือบริเวณที่เรากำหนดไว้ แต่หากไม่สามารถทำได้ทันและสุนัขขับถ่ายใส่บ้านไปแล้ว ให้รีบพาสุนัขออกจากบริเวณนั้นแล้วทำความสะอาดพื้นจนคราบและกลิ่นหมดไป หลีกเลี่ยงการตะคอกหรือทำโทษสุนัข เนื่องจากจะส่งผลให้สุนัขไม่กล้าหรือกลัวที่จะขับถ่ายต่อหน้าเจ้าของ หรือในบางครั้งอาจหนีไปขับถ่ายบริเวณจุดที่ลับตาของบ้านแทน
การฝึกน้องหมาขับถ่าย ต้องรู้ว่าน้องจะกลั้นปัสสาวะได้สูงสุดนานแค่ไหน
วิธีการง่าย ๆ ในการคำนวณความห่างของการปัสสาวะในสุนัขแต่ละครั้ง คือ
ระยะเวลา(ชม.) = จำนวนอายุ (เดือน) + 1
เช่น น้องหมาอายุ 3 เดือน จะมีความห่างในการขับปัสสาวะแต่ละครั้งอยู่ที่ 4 ชั่วโมงโดยประมาณ กรณีไม่ได้พาน้องออกไปขับถ่ายตามรอบ สุนัขจะสามารถกลั้นปัสสาวะได้นาน 8-9 ชั่วโมง แต่ไม่แนะนำให้ทำเนื่องจากอาจทำให้เกิดปัญหากระเพาะปัสสาวะอักเสบได้
วิธีการฝึกน้องหมาขับถ่ายบนกระดาษ แผ่นรองซับหรือถาดรอง
นำกระดาษหรือแผ่นรองซับมาปูรองในห้องที่เตรียมไว้เพื่อให้สุนัขขับถ่าย โดยทำการปูเป็นบริเวณกว้าง ๆ
นำน้องหมามาไว้ในบริเวณดังกล่าว หรือพาน้องเดินไปอยู่บนกระดาษหรือถาดรอง รอจนกระทั่งสุนัขเริ่มแสดงท่าทางการขับถ่าย หรือขับถ่ายเสร็จเรียบร้อยจึงพาออกจากบริเวณนั้น
- ให้ทำซ้ำวนในขั้นตอนที่ 1 และ 2 อย่างต่อเนื่อง จนกว่าสุนัขจะจดจำและทำตามได้
- กรณีสุนัขไม่ถ่ายลงบนกระดาษหรือวัสดุที่เตรียมไว้ให้ ห้ามลงโทษโดยการตีหรือตะคอกใส่เด็ดขาด เพราะน้องจะเริ่มกลัวการเข้าใกล้เจ้าของ และแอบหนีไปขับถ่ายที่อื่นแทน
*** สำหรับอาการของสุนัขที่ต้องการขับถ่าย ได้แก่ การกระโดดไปมา ร้องคราง เดินวนหมุนตัวไปมา ดมกลิ่นบริเวณต่าง ๆ และจ้องมองเจ้าของ
คำแนะนำเพิ่มเติมเกี่ยวกับการเลือกวัสดุปูรองขับถ่ายให้สุนัข
สุนัขจะชอบขับถ่ายบนวัสดุที่มีการดูดซึมได้ดี เช่น บนพรมหรือบนผ้า และมักจะถ่ายบริเวณเดิมซ้ำ ๆ ดังนั้นในการฝึกสุนัขขับถ่าย ให้เจ้าของหาวัสดุที่มีคุณสมบัติดังกล่าวจะทำให้การฝึกน้องหมาง่ายมากขึ้น และหากภายในบริเวณบ้านมีวัสดุปูรองคล้ายกันกับที่ใช้ในการฝึกขับถ่าย และน้องหมาเลือกไปขับถ่ายยังบริเวณที่เราไม่ต้องการ ต้องเน้นการทำความสะอาดคราบต่าง ๆ ให้ดี และใช้น้ำยาที่เช็ดทำความสะอาดโดยไม่มีส่วนประกอบของแอมโมเนีย เพราะกลิ่นเหล่านี้จะเป็นตัวกระตุ้นให้สุนัขทำการถ่ายในบริเวณเดิมอีกครั้ง
หากเราสามารถฝึกให้น้องหมาขับถ่ายเป็นที่เป็นทางได้ นอกจากจะลดความสกปรกภายในบ้านแล้ว ยังเป็นการดีกับเรากรณีที่เราไม่อยู่บ้าน ต้องทิ้งน้องไว้เพียงลำพัง สุนัขจะสามารถจัดการเรื่องการขับถ่ายในบริเวณที่ต้องการเองได้ สุดท้ายหมอขอเอาใจช่วยเพื่อน ๆ ที่ต้องการฝึกสุนัขขับถ่าย ให้สามารถจัดการพฤติกรรมน้องได้นะครับ
หากมีข้อสงสัย สามารถติดต่อสอบถามมาทางเว็บไซต์ได้ เรามีบริการปรึกษาสัตวแพทย์ออนไลน์ หรือแอดไลน์ @deemmipet เพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้
บทความน่าสนใจของ DEEMMI: 5 วิธีง่าย ๆ ฝึกสุนัขขับถ่ายเป็นที่
แหล่งอ้างอิง: How Often Should Dogs Poop?
น.สพ.มนต์ชัย เล็กเจริญวงศ์
คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
