เพื่อน ๆ เคยเจอปัญหานี้กันมั้ยคะ อยู่ ๆ น้องก็มีติ่งเนื้อแปลก ๆ ขึ้นที่มุมขอบตา หรือบางทีก็เจอน้ำตาไหลออกมาตลอดเวลา เรียกว่าหมาแมวตาแฉะกันทั้งวัน ปัญหาเหล่านี้ถือเป็นความผิดปกติที่ปล่อยทิ้งไว้นานไม่ได้ เนื่องจากดวงตาถือเป็นหน้าต่างของหัวใจ เอ้ย ไม่ใช่ค่ะ หมอหมายถึงตาของสัตว์เลี้ยงเป็นหนึ่งในอวัยวะของการรับรู้และมองเห็น ดังนั้นเจ้าของจึงควรรู้จักลักษณะผิดปกติที่เกิดขึ้นกับดวงตา และคอยสังเกตอาการที่บ่งบอกถึงปัญหาซึ่งอาจจะเกิดขึ้นได้ในสัตว์เลี้ยง
7 สาเหตุของหมาแมวตาแฉะ มีอะไรบ้าง
สำหรับความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับดวงตาสัตว์ จะมีทั้งความผิดปกติโดยกำเนิดหรือเกิดขึ้นภายหลัง เช่น น้องหมาน้องแมวเกิดอุบัติเหตุที่ดวงตา มีภาวะติดเชื้อแบคทีเรีย ตาเสื่อมสภาพตามอายุขัยที่มากขึ้น หรือการเกิดความผิดปกติของดวงตาซึ่งมีสาเหตุหลักมาจากการเป็นโรคในระบบอื่น ๆ เป็นต้น ซึ่งสาเหตุส่วนใหญ่ที่มักพบได้บ่อย จะมีอยู่ด้วยกัน 7 สาเหตุ ดังนี้
1. หมาแมวตาแฉะ จากภาวะหนังตาม้วนเข้า ม้วนออก หรือขนตาขึ้นผิดแนวปกติ
เป็นกลุ่มความผิดปกติที่พบได้บ่อยในน้องหมาพันธ์ุชาไป่และเชา-เชา โดยส่วนใหญ่แล้วที่หมอพบบ่อย มักเป็นลักษณะของขนตาม้วนเข้าหาตา
2. หมาแมวตาแฉะ จากภาวะติ่งเชอร์รี่ที่มุมขอบตา (Cherry Eye)
ลักษณะเป็นติ่งเนื้อที่มีสีคล้ายกับผลเชอรี่ พบอยู่บริเวณขอบตาด้านใน เกิดจากความผิดปกติของต่อมน้ำตาบริเวณหนังตาที่ 3 ทำให้เกิดเป็นก้อนนูนแดงออกมาให้เห็น
3. หมาแมวตาแฉะ เนื่องจากมีแผลเป็นที่กระจกตา
การมีแผลเป็นที่กระจกตา บ่อยครั้งเกิดจากอุบัติเหตุบางอย่างที่กระทบกระเทือนตาของสัตว์เลี้ยงโดยไม่รู้ตัว การใช้สารเคมีอย่างแชมพูหรือการสัมผัสกับฝุ่นละอองเป็นเวลานาน ก็เป็นสาเหตุให้เกิดแผลที่กระจกตาได้ เพราะการระคายเคืองที่ผิวหนังของน้องทำให้เกิดการเกาหรือถูไถไปกับพื้น จนเกิดการกระเทือนที่กระจกตา ลุกลามไปจนกระทั่งกระจกตาเป็นแผลได้
4. น้ำตาแห้ง (Keratoconjunctivitis Sicca หรือ KCS) ทำให้หมาแมวตาแฉะ
ภาวะน้ำตาแห้ง (KCS) เกิดจากการที่ต่อมน้ำตาสร้างน้ำตาออกมาได้น้อยกว่าปกติ พบบ่อยในน้องหมาพันธุ์ที่ลูกตาโปนและมีใบหน้าสั้น เช่น ชิทสุ ปักกิ่ง และปั๊ก ทำให้ไม่มีน้ำตาเพียงพอในการหล่อลื่นตา
5. หมาแมวตาแฉะ เนื่องจากเยื่อบุตาอักเสบ
เจ้าของสามารถสังเกตการเกิดเยื่อบุตาอักเสบของสัตว์เลี้ยงได้จาก ผนังตาด้านในของน้องจะมีสีแดงมากขึ้น หรืออาจมีอาการบวมออกมาให้เห็นได้ สาเหตุหลักมักมาจากการระคายเคืองฝุ่นทั่วไป หรือการแพ้สารเคมีต่าง ๆ รวมถึงเมื่อเกิดการติดเชื้อที่ดวงตาก็พบได้เช่นกัน
6. หมาแมวตาแฉะ จากภาวะต้อหิน
ต้อหินเกิดจากความผิดปกติของการระบายน้ำในช่องลูกตา ทำให้ความดันภายในตาสูงขึ้น กรณีนี้ถือว่าเป็นอันตรายกับสัตว์เลี้ยงต้องรีบทำการรักษาอย่างเร่งด่วน หากรักษาไม่ทันเวลาอาจเกิดตาบอดได้
7. หมาแมวตาแฉะ จากภาวะต้อกระจก
ต้อกระจกเกิดจากเลนส์ตามีความผิดปกติหรือมีการเสื่อมสภาพไป โดยส่วนใหญ่แล้วจะพบในสัตว์เลี้ยงที่อายุมากกว่า 5 ปีขึ้นไป แต่ก็สามารถพบได้ในสัตว์อายุน้อยเช่นกัน เนื่องจากต้อกระจกถือความผิดปกติทางกรรมพันธุ์ของสัตว์เลี้ยง
อาการอื่น ๆ นอกจากตาแฉะแล้ว มีอะไรอีกบ้าง
เมื่อดวงตาของสัตว์เลี้ยงพบความผิดปกติบางอย่าง เจ้าของสามารถสังเกตอาการเหล่านี้เพิ่มเติมได้ นอกเหนือจากอาการตาแฉะที่พบได้บ่อย
- น้ำตาไหลมากกว่าปกติ
- ขี้ตาเยอะ
- หรี่ตา หรือกระพริบตาบ่อย ๆ
- สีภายในดวงตาผิดปกติไป เช่น พบมีสีแดง ซึ่งอาจหมายถึงภาวะการเกิดเลือดออกในดวงตา หรือบางกรณีพบเป็นสีขาวขุ่น เมื่อมีภาวะการอักเสบที่ตาและเกิดหนองร่วมด้วย
- อาการคันรอบ ๆ ดวงตา เจ้าของจะสังเกตว่าสัตว์เลี้ยงจะพยายามเอาขาเกาตา หรือบางครั้งอาจเอาตาลงไปถูกับพื้นหรือผนัง (พบได้บ่อยในสุนัข) ซึ่งถือเป็นความผิดปกติที่เกิดขึ้นร่วมกับภาวะตาอักเสบ และเมื่อปล่อยทิ้งไว้ จะพบว่าความรุนแรงของโรคจะเพิ่มมากขึ้น
- ลักษณะการมองผิดแปลกไป เช่น การกะระยะในการหลบสิ่งของผิดไปจากเดิม เดินชนเฟอร์นิเจอร์ในบ้านบ่อยขึ้น หรือพบว่าน้อง ๆ มีการเดินหรือเคลื่อนไหวที่ช้าลง
- พฤติกรรมอื่น ๆ เช่น นั่งนิ่ง ๆ หรือไม่ร่าเริงเหมือนเคย เจ้าของอาจนำมาใช้เป็นการสังเกตร่วมกับความผิดปกติที่หมอพูดถึงไปก่อนหน้าก็ได้ค่ะ
ความผิดปกติของดวงตาเป็นโรคเฉพาะทาง จำเป็นต้องได้รับการตรวจที่จำเพาะต่ออาการนั้น ๆ และการได้รับประวัติข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับวิการของโรค จะเป็นประโยชน์อย่างมากในการวินิจฉัยปัญหาที่เกิดขึ้น ดังนั้นเพื่อให้เจ้าของได้รับความสบายใจ รวมถึงคุณหมอสามารถเข้าถึงสาเหตุที่แท้จริงของโรค การให้ข้อมูล เช่น ประวัติสายพันธุ์สัตว์ และเหตุการณ์ก่อนการเกิดวิการของโรค จึงมีผลอย่างมากในการช่วยให้การรักษามีประสิทธิภาพมากขึ้น
หากมีข้อสงสัย สามารถติดต่อสอบถามมาทางเว็บไซต์ได้ เรามีบริการปรึกษาสัตวแพทย์ออนไลน์ หรือแอดไลน์ @deemmi เพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้
บทความน่าสนใจของ DEEMMI: แมวและสุนัขกินน้ำเยอะ ฉี่บ่อย เกิดจากอะไร
แหล่งอ้างอิง: Discharge From a Dog’s Eyes
สพ.ญ.สุดา สุระสินธุ์อนันต์
คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
